Πάθος και φιλία μαζί.
Ο ομορφότερος έρωτας...

Η ΈΛΞΗ ΣΤΟΝ ΈΡΩΤΑ

Έρωτας: Οι αρχαίοι Έλληνες τον θεωρούσαν Θεό, οι ποιητές τον εξύμνησαν, πολλοί τον απομυθοποίησαν. Δύσκολο να περιγραφεί, ακόμη δυσκολότερο να ξεχαστεί. Τα συστατικά του περίπλοκα: η προσκόλληση, η φροντίδα, η εγγύτητα.

Έρωτας σημαίνει να επιθυμεί κανείς διακαώς να βλέπει το αγαπημένο πρόσωπο, να τον αγγίζει, να νοιώθει πλήρης κοντά του. Να μην τον νοιάζει τίποτα και κανένας όταν είναι μαζί με εκείνον. Να μη νυστάζει, να μην πεινά, να μην κοιμάται. Να επιθυμεί να τον στηρίξει, να ακούσει τις ανησυχίες του. Να του «ανοίξει» την καρδιά του, να του δώσει το σώμα του, να δημιουργήσουν μαζί μία δυάδα σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Το πρώτο βήμα για τη σύναψη σχέσης είναι η διαπροσωπική έλξη, δηλαδή η επιθυμία να προσεγγίσει κανείς το επιθυμητό πρόσωπο. Τι καθιστά όμως κάποιον «επιθυμητό»;

Η έλξη προκύπτει από τις ανάγκες και τις επιθυμίες του καθενός και τα χαρακτηριστικά του προσώπου έλξης, π.χ. μία γυναίκα που αρέσκεται σε γυμνασμένους άντρες και συναντά κάποιον ανάλογης εμφάνισης. Σημαντικό ρόλο έχει και η κατάσταση εντός της οποίας συμβαίνει η έλξη. Για παράδειγμα να δει κάποιος ένα πρόσωπο σε περιβάλλον που του αρέσει, π.χ. στον αγώνα της αγαπημένης του ομάδας ή να φορά κάτι που του αρέσει, π.χ. μια μπλούζα με το λογότυπο του αγαπημένου του συγκροτήματος.

Ένας παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη έλξης μεταξύ δύο ατόμων είναι η εγγύτητα. Συνήθως δημιουργούνται σχέσεις μεταξύ ανθρώπων που γεωγραφικά βρίσκονται κοντά, όπως συμφοιτητές ή συνάδελφοι. Είναι πιο εύκολο να αναζητάμε την παρέα και την κοινωνική αποδοχή από άτομα που βρίσκονται κοντά μας. Η εγγύτητα ευνοεί την ανάπτυξη οικειότητας, κάτι που καθίσταται δύσκολο στις σχέσεις από απόσταση. Ωστόσο στην περίπτωση των σχέσεων από απόσταση, ο περιορισμός του χρόνου μπορεί να αυξήσει την ελκυστικότητα.

Είναι πιο πιθανό να αισθανθούμε έλξη για κάποιον που βλέπουμε συχνά, καθώς η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε ένα ερέθισμα οδηγεί στην πιο θετική αξιολόγηση του. Αισθανόμαστε έλξη για πρόσωπα που συναντάμε συχνά, όπως προτιμούμε τη μουσική που ακούμε συχνά. Ωστόσο, εδώ κρύβεται μία παγίδα στην οποία πολλοί «πέφτουν»: το μότο «Ο επιμένων νικά». Μετά από κάποιο σημείο δεν αυξάνεται άλλο η έλξη που αισθανόμαστε για κάποιον, ειδάλλως θα ερωτευόμασταν μόνο όσους βλέπαμε περισσότερο στην καθημερινότητά μας. Επιπλέον, αν η αρχική μας γνώμη για ένα άτομο είναι πολύ αρνητική, ίσως οι συχνές συναντήσεις να εντείνουν την αντιπάθεια μας αντί να την καταστείλουν.

Στη συμβολή της έλξης δε θα μπορούσε να λείπει ο ρόλος της εμφάνισης. Συνήθως συμπαθούμε περισσότερο άτομα με ωραία εξωτερική εμφάνιση και ειδικά εκείνα του φύλου που μας ελκύει. Αυτό ξεκινά από την παιδική ηλικία όπου τα όμορφα παιδιά είναι συνήθως τα πιο δημοφιλή του σχολείου, του φροντιστηρίου. Μία αιτία που αυτό συμβαίνει είναι ότι έχουμε την τάση να θεωρούμε στερεοτυπικά ότι τα όμορφα άτομα έχουν και άλλες καλές ιδιότητες, όπως η ευχάριστη προσωπικότητα και η εξυπνάδα. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο επιβεβαιώνεται, οφείλεται στην αποδοχή και τις ευκαιρίες που από μικρή ηλικία έχει το άτομο και συντελούν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, των θετικών στοιχείων της προσωπικότητας και στην επιτυχία.

Ωστόσο, τα όμορφα άτομα μπορεί να έχουν όλη την προσοχή στραμμένη πάνω τους μόνο και μόνο εξαιτίας της εντυπωσιακής τους εμφάνισης, με αποτέλεσμα να μην έχουν αναπτύξει επαρκώς τις κοινωνικές τους δεξιότητες και να στερούν σε αυτό τον τομέα. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως οι άλλοι τους πλησιάζουν για λιγότερο ουσιαστικές σχέσεις. Συνήθως συνάπτουμε ερωτικό δεσμό με άτομα που έχουν το ίδιο επίπεδο ελκυστικότητας με εμάς.

Από την άλλη, αξιολογούμε ως πιο ελκυστικούς εμφανισιακά αυτούς που επιδεικνύουν ευφυΐα ή ικανότητες, για παράδειγμα μαθήτριες ή φοιτήτριες που ερωτεύονται τους καθηγητές τους. Στο συγκεκριμένο παράγοντα ωστόσο υπάρχει ένα όριο: αν κάποιος είναι υπερβολικά «τέλειος» ή πολύ ικανότερος από εμάς, τότε γίνεται λιγότερο συμπαθής.

Η αμοιβαιότητα επίσης συμβάλλει στην ενίσχυση της έλξης. Μας ελκύουν εκείνοι που γνωρίζουμε ότι τους ελκύουμε και εμείς, καθώς μας επιβεβαιώνουν ότι «τόσα χρόνια έχουμε κάνει καλή δουλειά με τον εαυτό μας», αφού υπάρχουν άλλοι που μας εγκρίνουν. Σύμφωνα με τη θεωρία της ισορροπίας μας αρέσει ο φίλος του φίλου μας και ο εχθρός του εχθρού μας. Σε αυτή την περίπτωση, αυτόματα υπάρχει ένας κοινός άξονας ανάμεσα σε δύο ανθρώπους: συμπαθούν και αντιπαθούν τα ίδια άτομα. Δεν είναι λίγες οι σχέσεις που προέκυψαν από γνωριμία κάποιου κοινού γνωστού.

Οι άνθρωποι που εκφράζουν αρέσκεια για τους άλλους μας φαίνονται περισσότερο ελκυστικοί. Οι πιθανότητες να μας δουν θετικά είναι περισσότερες συγκριτικά με κάποιον που συνεχώς βρίσκει ελαττώματα στους άλλους. Παρομοίως, άτομα που ξέρουμε ότι η αρχική τους εντύπωση για εμάς δεν ήταν θετική, αλλά άλλαξε στη συνέχεια προς την αντίθετη κατεύθυνση. Γνωρίζοντας πως κερδίσαμε κάτι, αισθανόμαστε καλύτερα.

Η αίσθηση του «απαγορευμένου» («Μ’ αρέσεις γιατί δε μπορώ να σε έχω») και του ριψοκίνδυνου αυξάνει την έλξη, σε αντίθεση με το ήσυχο και δεδομένο, για παράδειγμα οι παράλληλες σχέσεις που συνάπτουν οι παντρεμένοι. Σε περίπτωση που χωρίσουν και η σχέση περάσει από τη συνθήκη του «παράνομου» σε αυτή του «νόμιμου», συνήθως ο δεσμός διαλύεται, αφού το πάθος συντηρούταν από την πρώτη συνθήκη.

Ο κίνδυνος επίσης τρέφει την έλξη. Γενικά σε καταστάσεις ανασφάλειας, έντασης, π.χ. σε συνθήκες πολέμου. ατυχήματα ή συμβάντα όπως να κλειστούν δύο άγνωστοι σε ένα ασανσέρ, οι άνθρωποι νοιώθουν αναστάτωση και υπερένταση. Αυτή η υπερδιέγερση μπορεί να διοχετευθεί ως έλξη προς τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά εκείνη τη στιγμή.

Τα ετερώνυμα επίσης έλκονται. Ωστόσο, η σχέση τους έχει μικρή διάρκεια στο χρόνο. Όταν ο έρωτας παρέλθει, οι διαφορές γίνονται εμφανείς και υπερκαλύπτουν τις ομοιότητες. Πιο πιθανή είναι η έλξη για άτομα με συμπληρωματικά στοιχεία προς εμάς τα οποία αντανακλούν ένα δικό μας κομμάτι που αναγνωρίζουμε στο σύντροφό μας και μας ελκύει, π.χ. αν ο ένας είναι εσωστρεφής και συνεσταλμένος, ο άλλος μπορεί να είναι εξωστρεφής και κοινωνικός. Συνήθως, αναζητούμε κάποιον με τον οποίο να έχουμε κοινούς κώδικες, παρόμοια κοινωνική τάξη, ηλικία, μόρφωση. Κυρίως σε απόψεις και πεποιθήσεις η ομοιότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική και ενισχύει την αυτό-επιβεβαίωση. Η ομοιότητα σχετίζεται με την ικανοποίηση αμφότερων των συντρόφων και πιθανώς με τη μακροβιότητα των σχέσεων.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποια είναι τα στοιχεία που μας ελκύουν στους άλλους. Η συγκεκριμένη γνώση μας προσφέρει πληροφορίες για τον εαυτό μας, για το ποιοι είμαστε και τί αναζητούμε. Να θυμάστε ότι για να προσεγγίσει κανείς αυτό που αναζητά, δε φτάνει να το ψάχνει μόνο αλλά και να έχει κάνει ο ίδιος δουλειά με τον εαυτό του, ώστε να ελκύσει αντίστοιχα το επιθυμητό πρόσωπο.

Μαρία Βράιλα

Ψυχολόγος

To ομορφότερο δώρο...

Συμβουλές για Θέματα Ψυχικής Υγείας - Μαρία Βράιλα: ΤΙ ΜΑΣ ΈΜΑΘΑΝ ΤΑ ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣΤα αδέλφια μαςείν...

Συμβουλές για Θέματα Ψυχικής Υγείας - Μαρία Βράιλα:
ΤΙ ΜΑΣ ΈΜΑΘΑΝ ΤΑ ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ



Τα αδέλφια μαςείν...: ΤΙ ΜΑΣ ΈΜΑΘΑΝ ΤΑ ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ Τα αδέλφια μας είναι οι πρώτοι και οι κοντινότεροι συνομήλικοι μας. Πολλοί από εμάς, θυμόμαστε τ...