ΠΩΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER;

Σε συνέχεια του άρθρου για την κλινική εικόνα του συνδρόμου Asperger, παρατίθενται ορισμένες συμβουλές  για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς σχετικά με την προσέγγιση του παιδιού με Asperger.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, επειδή το κάθε παιδί έχει το δικό του χαρακτήρα και τις δικές του ιδιαιτερότητες, οι παρακάτω συμβουλές προσφέρονται στην ευρύτερη έννοια και θα πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού με σύνδρομο Asperger.

Επειδή τα παιδιά με σύνδρομο Asperger, αναστατώνονται με κάθε αλλαγή και παρουσιάζουν ανησυχία όταν δεν ξέρουν τί να περιμένουν, μερικές συμβουλές προγραμματισμού μπορούν να βοηθήσουν:

1. Προφέρετε μία καθημερινή ασφαλή ρουτίνα, ώστε το παιδί να ξέρει τί να περιμένει κάθε μέρα.

2. Αποφύγετε τις εκπλήξεις.

3. Αποφύγετε τις αλλαγές στο πρόγραμμα του παιδιού.

4. Όταν το παιδί πρέπει να ξεκινήσει ή να αλλάξει κάποια δραστηριότητά του ή ένα πλαίσιο (π.χ. σχολείο), καθησυχάστε τους φόβους του για το άγνωστο. Γα παράδειγμα, όταν ένα παιδί πρέπει να αλλάξει σχολικό πλαίσιο, ενημερώστε το για το σχολείο, τους δασκάλους και τα μαθήματα, αρκετό χρόνο πριν μεταβεί σε αυτό.

Σχετικά με τις επικοινωνιακές δυσκολίες που παρουσιάζουν τα παιδιά με Asperger:

Οι γονείς:

1. Ενημερώστε τον κοινωνικό περίγυρο σας για την κλινική εικόνα του Asperger, ώστε να αποφύγετε καταστάσεις κοροϊδίας προς το παιδί.

2.Όταν το παιδί άθελά του γίνει προσβλητικό ή αδιάκριτο προς κάποιον άλλο, εξηγήστε του γιατί η απάντηση του ήταν ακατάλληλη και ποια απάντηση θα ήταν σωστή.

3. Παίξτε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ή ένα ομαδικό παιχνίδι, ώστε να εξασκηθούν οι κοινωνικές του δεξιότητες.

4. Μην συγκρίνετε το παιδί με τα αδέρφια του ή με άλλα παιδιά ως προς τη συμπεριφορά του ή τη δυσκολία στην κοινωνική του αλληλεπίδραση.

Οι δάσκαλοι μπορείτε να:

1. Τονίστε τις γνωστικές ικανότητες του παιδιού όπως η πλούσια μνήμη που διαθέτουν τα παιδιά με Asperger, ώστε να προάγετε τη συνεργασία των συμμαθητών. Έτσι οι συνομήλικοί του θα τον αποδεχτούν ως ίσο.

2. Επειδή τα παιδιά με Asperger τείνουν να είναι απομονωμένα, ο δάσκαλος πρέπει να ενθαρρύνει τη συναναστροφή με τους συμμαθητές του. Για παράδειγμα, ο δάσκαλος μπορεί να ενθαρρύνει το παιδί να συμμετέχει στη συζήτηση με τους συνομηλίκους του, υπερασπίζοντας τις απόψεις του και κάνοντας ερωτήσεις. Επίσης να ενισχύσει τους συμμαθητές του να κάνουν το ίδιο.

Όσο αναφορά το περιορισμένο πεδίο ενδιαφερόντων του παιδιού με Asperger:

1. Μην ενισχύετε τη διαρκή συζήτηση γύρω από τα συγκεκριμένα ενδιαφέροντα του. Μπορείτε να συγχαρείτε το παιδί όταν σταματήσει να μιλά και παραχωρήσει τη θέση του ομιλητή σε κάποιον άλλο.

2. Προσπαθήστε να διευρύνετε το πεδίο των ενδιαφερόντων του παιδιού. Για παράδειγμα αν του αρέσουν τα θαλάσσια ζώα, μιλήστε του για τα θαλάσσια ζώα και για τους ωκεανούς γενικότερα.

3.Στο μαθητή με Asperger, μπορεί να δοθεί μία εργασία που συνδυάζει το ενδιαφέρον του με το θέμα που μελετάται. π.χ κατά της διάρκεια της μελέτης μιας χώρας, ένα παιδί που έχει εμμονή με τα δέντρα, μπορεί να του ανατεθεί η μελέτη των δέντρων αυτής της χώρας.

Για τις μαθησιακές δυσκολίες των παιδιών με Asperger:

1. Επικεντρωθείτε στη μνήμη τους καθώς είναι το δυνατό τους σημείο.

2. Απλοποιήστε το μάθημα όταν το νόημά του είναι περίπλοκο.

3. Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger συχνά είναι άριστα στην ανάγνωση αλλά δυσκολεύονται στην κατανόηση. Μη θεωρείτε ότι κατανοούν αυτά που διαβάζουν.

4. Το παιδί με Asperger παρουσιάζει ανεπαρκής συγκέντρωση. Γι αυτό το λόγο, πρέπει να κάθεται στο πρώτο θρανίο και να του απευθύνονται συχνά ερωτήσεις που θα το βοηθήσουν να παρακολουθήσει το μάθημα.

Σχετικά με τον ανεπαρκή κινητικό συντονισμό που παρουσιάζουν τα παιδιά με Asperger, μπορείτε να:

1. Μη πιέζετε το παιδί να συμμετέχει σε ανταγωνιστικά αθλήματα καθώς ο ανεπαρκής κινητικός συντονισμός του μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και τα πειράγματα των συμπαικτών του.

2. Κάντε μαζί του ένα ήπιο πρόγραμμα γυμναστικής παρά ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι.

3. Όταν πρέπει το παιδί έχει να κάνει μια χρονομετρημένη εργασία, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αργή ταχύτητα γραφής του.

Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger αγχώνονται πολύ εύκολα όταν πρέπει να φέρουν ένα έργο εις πέρας. Η αυτοεκτίμησή τους είναι χαμηλή, κάνουν αυτοκριτική και όταν κάνουν λάθη δεν μπορούν να το αντέξουν. Τα άτομα με σύνδρομο Asperger, κυρίως οι έφηβοι, μπορεί να είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη (έχει καταγραφεί ένα μεγάλο ποσοστό κατάθλιψης σε ενήλικες με σύνδρομο Asperger). 

Συχνά παρουσιάζουν εκρήξεις θυμού εξαιτίας του άγχους και της σύγχυσης που βιώνουν. Η αλληλεπίδραση με τους γύρω τους και οι απαιτήσεις της καθημερινής ζωής χρειάζονται συνεχή προσπάθεια. Γι αυτό το λόγο μπορείτε να:

1. Διδάξτε αυτά τα παιδιά πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος που τους καταβάλλει και έτσι θα αποφεύγουν τις εκρήξεις. Γράψτε τα βήματα που πρέπει να ακολουθεί το παιδί όταν είναι ανήσυχο, π.χ. α) Ανέπνευσε βαθιά 3 φορές, β) Μέτρησε τα δάχτυλα του δεξιού σου χεριού 3 φορές...Συμπεριλάβετε και την συμπεριφορά στην οποία το παιδί νιώθει άνετα. Γράψτε τα βήματα αυτά σε μια κάρτα την οποία το παιδί θα έχει στην τσέπη του και θα μπορεί να τη διαβάζει πάντα.

2. Να επαγρυπνείτε για αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορεί να είναι ενδείξεις κατάθλιψης, όπως έντονη αποδιοργάνωση, παραμέληση, κλάμα.. Μη δέχεστε την απάντηση του παιδιού ότι είναι "εντάξει".

3. Μη θυμώνετε με το παιδί όταν δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σας. Να είστε ήρεμος και υπομονετικός στη συνδιαλλαγή μαζί του, δείχνοντάς του κατανόηση και συμπόνια.

4. Μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε ένα ειδικό, προκειμένου να συζητήσετε και να συμβουλευτείτε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί.

Μαρία Βράιλα

Ψυχολόγος